ASME B36

استاندارد ASME B36، به عنوان یکی از استانداردهای مرجع در زمینه پایپینگ (Piping) مورد استفاده قرار می‌گیرد و به طراحی سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی و قوانینی برای ساخت و جنس متریال لوله‌ها و قطعات مانند فلنج، شیرآلات و… می‌پردازد. این استاندارد ابعاد لوله‌ها و اتصالات پایپینگ را مشخص می‌کند و شامل ابعاد لوله‌ها از قبیل قطر داخلی، قطر خارجی و ضخامت دیواره لوله‌ها است. همچنین شامل ابعاد اتصالات پایپینگ از جمله لوله‌های مانیسمان، فلنج‌ها، کوپلینگ‌ها، بوشنگ‌ها، کلاهک‌ها، تی‌ها، کرنرها و… می‌شود.

اهمیت استاندارد ASME B36 در صنایع

استفاده از استاندارد ASME B36 در پروژه‌های صنعتی به دلیل پایبندی به استاندارد و یکنواختی در ابعاد لوله‌ها و اتصالات، به کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای طراحی و نصب پایپینگ کمک کرده و امکان جایگزینی قطعات را فراهم می‌کند. برای انتقال و یا پالایش یک سیال (نفت و گاز و…) در تمامی نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و صنایع غذایی به مهندسین پایپینگ نیاز داریم.

این استاندارد به ابعاد و الزامات ساخت لوله های پایپینگ می پردازد استانداردهای پایپینگ B36 که به وسیله سازمانهای ANSI و ASME منتشر شده به شرح زیر می‌باشند:

ASME B36.10 Welded and Seamless Wrought Steel Pipe
ASME B36.19 Stainless Steel Pipe

کدهای دیگر ASME که شامل تجهیزات است و در پایپینگ نیز کابرد دارند عبارتند از:

ASME B73.1 Horizontal, End Suction Centrifugal Pumps
ASME B73.2 Vertical In-line Centrifugal Pumps
ASME B133.2 Basic Gas Turbine

مهمترین و کاربردی ترین استانداردهای ASME B36

2004 ,B36.10M لوله فولادی ساخته شده بدون درز و جوشکاری شده

استاندارد ASME B36.10M، استاندارد ابعاد لوله های فولادی ساخته شده بدون درز و لوله های جوشکاری شده را برای دماها و فشارهای بالا و پایین پوشش می دهد. لغت لوله (Pipe)  به صورت متمایز از لغت تیوپ (Tube) که برای محصولات لوله ای با ابعاد متداول به کار رفته برای خط لوله یا سیستم های لوله کشی استفاده می شود، به کار می رود. لوله های با اندازه اسمی 12(DN 300)  و کوچکتر، قطر خارجی از نظر عددی از اندازه اسمی مربوطه شان بزرگتر است. در مقابل قطر خارجی تیوبها از نظر عددی با مقدار عددی برای همه اندازه های اسمی برابر است.

استاندارد ASME B36.10M درباره لوله‌های بدون درز و درزدار (جوشی) می‌باشد. در استاندارد ASME B36.10M ابعاد لوله‌ها برای کاربردهای دما بالا و پایین معرفی شده است. در استاندارد ASME B36.10M هر سایز لوله دارای یک سری رده (schedule) می‌باشد. لوله‌های دارای قطر نامی یکسان در رده‌های محتلف دارای قطر بیرونی یکسانی هستند. در حالیکه با افزایش رده آنها در قطر نامی ثابت، مقدار ضخامت آنها افزایش می‌یابد.

به کمک استاندارد ASME B36.10M می‌توان وزن لوله‌ها را به راحتی محاسبه کرد.

انتهای این لوله‌ها می‌تواند رزوه‌ای یا بدون رزوه باشد. در صورتی که انتهای لوله رزوه شده باشد، مشخصات آن باید طبق استاندارد ANSI/ASME B 1.20.1 باشد.

1985 ,B36.19M لوله های فولادی زنگ نزن

استاندارد ASME B36.19.M، استانداردسازی ابعاد لوله های فولادی زنگ نزن ساخته شده بدون درز و جوشکاری را شامل می شود. لغت لوله به کار برده می شود تا از تیوب که برای محصولات لوله ای با ابعاد متداول به کار برده شده برای خط لوله و سیستم های لوله ای استفاده می شود متمایز گردد.

استاندارد ASME B36.19.M که از جمله مستندات “انجمن مهندسان مکانیک آمریکا” یا به عبارتی استادارد ملی ایالات متحده آمریکا است، برای استانداردسازی ابعاد لوله فولاد ضد زنگ درزدار (درزجوش) و بدون‌درز که برای دماها و فشارهای بالا یا پایین مورد استفاده دارند. منظور از لوله (Pipe) در این استاندارد از مفهوم تیوب (Tube) متمایز می‌باشد. لوله (Pipe) به مقطع توخالی و دایره‌ای برای انتقال و فرآوری سیالات اشاره دارد که معمولا برای خطوط لوله و سیستم‌های لوله کشی در تاسیسات و صنایع استفاده می‌شوند. پس استاندارد ASME B36.19.M شامل لوله‌های دکوراتیو و تیوب که در سازه‌ها به کار می‌روند نمی‌شود.

ابعاد لوله با سایزهای 12 و کوچکتر قطرهای خارجی بزرگتر از سایز نامی مربوطه دارند. در مقابل قطرهای خارجی تیوبها از نظر عددی با اندازه های آنها در تمامی سایزها برابر است. ضخامت دیواره برای اندازه های 14 تا 22 شامل فهرستS10 می شود، برای اندازه 12 اینچ از فهرست 40S   و برای اندازه های 10 و 12 اینچ از  80S استفاده می شود اما مشابه ASME B36.10M نیستند. پسوند S در عدد فهرست به کار برده می شود تا لوله های B36.19M را از B36.10M متمایز نمایند. استاندارد ANSI/SME B36.10M شامل ضخامت های دیگر لوله که به طور تجاری در مواد فولادهای زنگ نزن موجود هستند نیز می شود.

لیست استانداردهای ASME B36

برای دانلود سایر کدها و استانداردها به فروشگاه نفتاگاز رجوع کنید.